Khoa học ngày nay đã chứng minh thành công của một người lớn trưởng thành, đặc biệt là ở vai trò người lãnh đạo thì có đến 80% là nhờ đóng góp của EQ (Trí thông minh cảm xúc). Vậy nên đầu tư thời gian và công sức của bạn để giúp con phát triển TRÍ THÔNG MINH CẢM XÚC là điều cực kì đúng đắn cho tương lai của con và mang lại niềm vui, hạnh phúc cho gia đình từ giây phút hiện tại này.
Con người chúng ta là loài động vật tiến hóa bậc nhất bởi chúng ta phát triển 5 giác quan với đủ các cung bậc cảm xúc là: Vui, Buồn, Ghen tị, Tức giận, Xấu hổ, Phấn kích.
Tức giận là một cảm xúc cơ bản, bình thường và mọi người đều trải qua sự tức giận. Thực tế còn cho thấy, trong một số trường hợp thì sự tức giận có thể có ích, ví dụ, khi được thể hiện một cách thích hợp, sự tức giận có thể giúp chúng ta tự đứng lên hoặc là động lực giúp chúng ta vượt qua các vấn đề. Song, nhìn chung thì tức giận được coi là một cảm xúc tiêu cực, và thường thì chúng ta thiếu sáng suốt hơn khi trong cơn tức giận.
Trước hết chúng ta cùng phân biệt giữa SỰ TỨC GIẬN với PHẢN ỨNG TỨC GIẬN.
SỰ TỨC GIẬN: là cảm xúc và suy nghĩ
PHẢN ỨNG TỨC GIẬN: là hành vi hung hăng hoặc hành động thách thức, chống đối.
Do đó, ở trẻ nhỏ thông thường là có Phản ứng Tức giận. Chúng biết vì sao chúng không nên đánh bạn, nhưng chúng lại không thể kiểm soát được sự bốc đồng của mình – điều này là do các vùng não liên quan vẫn đang phát triển. Một số trẻ em có thể chịu đựng những xung động này và tự điều chỉnh tốt hơn những trẻ khác, trong khi một số trẻ thì cần nhiều hơn sự giúp đỡ từ người lớn để dạy chúng các kỹ năng cảm xúc, cách để kiểm soát các xung động hoặc hành vi hung hăng.
Cho phép trẻ em cảm nhận tất cả cảm xúc, kể cả sự tức giận là rất quan trọng. Mục đích là để trẻ hiểu rằng không sao khi cảm thấy tức giận và có những suy nghĩ tức giận, nhưng sẽ không ổn khi phản ứng theo cách không lành mạnh như đá, la hét, thô lỗ, đánh nhau, v.v.
Dưới đây là một số mẹo để giúp hướng con bạn giận dữ vào các phương tiện mang tính xây dựng:
1. Xác định các kích hoạt cá nhân và các dấu hiệu cảnh báo: Mọi người đều có các kích hoạt khác nhau. Một số người rất tức giận về các yếu tố kích hoạt mà những người khác coi là nhẹ - tương tự đối với trẻ em. Khi cả bạn và con bạn đều có thể xác định được các yếu tố kích hoạt và cảnh báo, hãy thực hiện các hành động phòng ngừa và phát triển các kỹ năng để bình tĩnh. Ví dụ, bạn có thể ngăn cơn giận dữ của con bạn leo thang bằng cách nói: “Có vẻ như con đang cảm thấy thất vọng. Hãy bình tĩnh lại để con có thể nói cho mẹ biết điều gì làm phiền con và chúng ta sẽ cùng nhau tìm ra cách giải quyết”
2. Phát triển vốn từ vựng về cảm xúc: Thường thì trẻ chỉ đơn giản là không biết cách thể hiện sự thất vọng của mình. Bằng cách dạy con gọi tên các trạng thái tức giận khác nhau (ví dụ như khó chịu, tức giận, giận dữ), thì dần trẻ có thể cho bạn biết chính xác những gì chúng đang cảm thấy. Ví dụ: “Con bực mình vì anh đã trêu con”, hay là “Con giận mẹ vì mẹ không cho con xem hết phim hoạt hình đó!” Đây là điều tốt vì bây giờ trẻ có cách khác để bạn biết sự tức giận của mình hơn là sử dụng các hành vi hung hăng.
3. Hoạt động giúp trẻ bình tĩnh: Dạy trẻ hướng sự tức giận của mình vào các hoạt động khác. Ví dụ: để chúng vẽ, viết, hít thở sâu, hình dung ra một cảnh thư giãn, hát hoặc nhảy khi chúng cảm thấy tức giận. Giúp trẻ em đến với các hoạt động khác nhau (tốt nhất là vui vẻ) và làm điều đó cùng nhau.
4. Chơi trò chơi đóng vai: Dạy bằng ví dụ có thể là cách hiệu quả nhất để giúp trẻ kiểm soát cơn giận vì trẻ có thể nhìn thấy và học được lợi ích của việc xử lý cơn giận và sự thất vọng một cách thích hợp. Bạn cũng có thể đóng vai theo các kịch bản khác nhau trong đó con bạn có thể cảm thấy tức giận và dạy bé cách phản ứng phù hợp.
5. Nhận sự hỗ trợ chuyên nghiệp: Phải thường xuyên xử lý cơn giận dữ của con bạn có thể rất đau khổ, bực bội và khó hiểu! Một chuyên gia có thể làm việc với cả đứa trẻ và cha mẹ về các vấn đề tức giận, ví dụ như cô giáo mầm non của con bạn. Điều quan trọng là cha mẹ phải tích cực tham gia vào toàn bộ quá trình. Hãy nhớ rằng bạn có thể tìm kiếm sự giúp đỡ - bạn chỉ đang cố gắng giúp con bạn hạnh phúc như bạn có thể.
